Σεργιανώντας τον καιρό και τα μυστικά του

Πρωινές ομίχλες τύλιξαν με τα πέπλα τους την Αττική σήμερα το πρωί, πιο πολύ τα βόρεια του νομού. Τι είναι η ομίχλη; Για τους μετεωρολόγους, δεν είναι παρά ένα σύννεφο που ακουμπάει στη γη. Για τους κατοίκους των μεγάλων πόλεων, ένα μείγμα νερού και αιθάλης (η γνωστή αιθαλομίχλη), εντυπωσιακό συχνά, αλλά πάντα επιβλαβές για την υγεία, όταν βαστάει πολύ. Για τους αγρότες, (μαζί με τη δρόσο) μια πολύτιμη πηγή υγρασίας για τις καλλιέργειες σε άνομβρες περιόδους. Για τη λαϊκή φαντασία και μυθοπλασία, για τους καλλιτέχνες και τους ποιητές, μια αστείρευτη πηγή μαγείας και έμπνευσης. «Πλάσματα της φαντασίας – ίσως και της πραγματικότητας, ποιος ξέρει – από τα πολύ παλιά χρόνια αναδύθηκαν μέσα από την παχιά ομίχλη που έχει τη δυνατότητα να κρύβει πολύ καλά από τα μάτια των ανθρώπων ό,τι υπάρχει μέσα της βαθιά. Ομιχλάνθρωποι και τέρατα, αστικοί θρύλοι και κατασκευασμένοι μύθοι έκαναν περατζάδα στην ιστορία των ανθρώπων. Στη μυθολογία μας συναντάμε τέρατα που ζούσαν κρυμμένα στην προστασία τ...

  Στη συλλογική έκδοση “The Life Cycles of Extratropical Cyclones” περιλαμβάνεται, ανάμεσα στα άλλα, και μια συλλογή από ιστορικές φωτογραφίες των πρωτοπόρων της σύγχρονης μετεωρολογικής σκέψης. Από αυτές, επιλέξαμε κάποιες και τις παρουσιάζουμε εδώ, μαζί με λίγα λόγια για το έργο τους και με παραπομπές για περισσότερες πληροφορίες. Φυσικά, η παράλειψη κάποιων άλλων προσωπικοτήτων, εξ ίσου σημαντικών, δεν είναι σε καμιά περίπτωση εσκεμμένη, εφ΄όσον ήταν οι φωτογραφίες αυτής της συλλογής η αφετηρία και η βάση γι αυτό το μικρό αφιέρωμα. Ολόκληρο το φωτογραφικό άλμπουμ μπορείτε να το δείτε/κατεβάσετε εδώ . Jacob Bjerknes (1897–1975) Γιός του Vilhelm Bjerknes, συνεχιστής του έργου του και βασικό στέλεχος της γνωστής ως "Σχολής του Bergen", ή Νορβηγικής Σχολής . Στο πρωτοποριακό για την εποχή του σύγγραμμα "On the structure of moving cyclones" (1918) επισημαίνεται η κυματική αστάθεια του πολικού μετώπου ως ο μηχανισμός κυκλογένεσης και ανακατανομής θερμότητας μεταξύ Βο...

«Μετεωρολογική βόμβα εξερράγη πάνω από τη χώρα μας», ανέφερε ο τότε διευθυντής του Τμήματος Προγνώσεων της ΕΜΥ, κ. Δημήτρης Ζιακόπουλος. Εκείνες τις μέρες, αλλού χιόνιζε, αλλού έβρεχε, ο αέρας φυσούσε μανιασμένος και όλοι οι καιρόφιλοι είμασταν "καρφωμένοι" στα βαρόμετρά μας, προϊδεασμένοι από τα δελτία καιρού και τα μοντέλα για ένα πιθανό νέο "ρεκόρ". H ατμοσφαιρική πίεση στο κέντρο του χαμηλού βαρομετρικού που προκάλεσε την κακοκαιρία έπεσε στα 972 hPa, εξαιρετικά μικρή τιμή για τα μετεωρολογικά χρονικά του τόπου. (Στις δημοσιεύσεις αυτού του ιστολογίου γίνεται συχνά ευρεία χρήση παραπομπών. Δηλαδή, κάποια επεξηγηματικά σχήματα, χάρτες, διαγράμματα, βίντεο και δημοσιεύσεις είναι προσβάσιμα με άνοιγμα των αντίστοιχων συνδέσμων-links. Έτσι, ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης ανακατευθύνεται κατά βούληση σε πρόσθετο "υλικό" και δεν επιβαρύνεται υπέρμετρα το σώμα της ανάρτησης) Λιμάνι Γαυρίου, Άνδρος, 22 Ιανουαρίου 2004 Τ ο ρεκόρ χαμηλής βαρομετρικής πίεσης στην Ικ...

Στη σύγχρονη δυναμική μετεωρολογία, ένας εξωτροπικός κυκλώνας και τα μέτωπά του δεν γίνονται αντιληπτά μόνον ως μια συνάντηση διαφορετικών αερίων μαζών αλλά ως μια συρροή διακριτών αερίων ρευμάτων, με ξεχωριστές ιδιότητες και διαφορετική προέλευση. Είναι οι "ιμάντες μεταφοράς" ή "αερομεταφορείς" (conveyor belts), ένας από τους καλύτερους τρόπους για να οπτικοποιηθεί η τρισδιάστατη ροή γύρω από έναν ώριμο μετωπικό κυκλώνα. Παρόλο που ο Carlson παρουσίασε για πρώτη φορά το εννοιολογικό μοντέλο το 1980, μέρη αυτής της έννοιας αναπτύχθηκαν νωρίτερα από τον Harrold (1973), τροποποιήθηκαν αργότερα από τους Young et al (1987) και συνοψίστηκαν από τον Browning (1999). Το μοντέλο των ιμάντων μεταφοράς περιγράφει τη σχετική - ως προς το σύστημα - ροή γύρω από ένα ώριμο μετωπικό χαμηλό. Ο Carlson υπέθεσε μια σταθερή κίνηση του συστήματος για να προσδιορίσει τη σχετική ροή, χρησιμοποιώντας ισεντροπική ανάλυση . Το παρακάτω σχήμα δείχνει τους μεταφορικούς ιμάντες σε μια χρονι...

  1. Είναι ευχάριστο και σημαντικό το ότι ολοένα και περισσότεροι νέοι άνθρωποι ασχολούνται ερασιτεχνικά με τη μετεωρολογία και δημοσιεύουν τις προγνώσεις τους, αξιοποιώντας τις πηγές του διαδικτ ύου και τις δυνατότητες πο υ αυτό παρέχει, πηγές και δυνατότητες που ήταν, πριν είκοσι χρόνια, αδιανόητες για εμάς τους πιο «παλιούς». 2. Είναι κάπως προβληματικό (και αρκετά …μπερδευτικό για το κοινό) το γεγονός ότι οι ερασιτεχνικές καιρικές σελίδες πολλαπλασιάζονται εσχάτως σαν τα κουνέλια, με μοναδικό αντικείμενο την πρόγνωση, σε έναν (για μένα ακατανόητο) ανταγωνισμό για τις …καλύτερες προγνώσεις και με συχνά «ολισθήματα» εντυπωσιασμού και κλικοθηρίας. Αυτάρεσκες, συστηματικά επαναλαμβανόμενες εισαγωγικές δηλώσεις του τύπου «όπως είχαμε προβλέψει», «όπως εδώ και μέρες σας τα λέγαμε», «όπως μόνο εδώ προβλέψαμε» κλπ είναι, κατά τη γνώμη μου, αστείες, σίγουρα αντιαισθητικές και αδικούν αξιόλογους προγνώστες που κάνουν το λάθος να τις χρησιμοποιούν. 3. Οι σελίδες και τα μπλογκς του καιρού...

"Τὰ πάντα ῥεῖ καὶ οὐδὲν μένει" "Δὶς ἐς τὸν αὐτὸν ποταμὸν οὐκ ἂν ἐμβαίης" Ηράκλειτος ο Εφέσιος (6ος αιώνας π.Χ.) Οι ρήσεις αυτές του " σκοτεινού φιλοσόφου " είναι αλήθειες του σύμπαντος, είναι και αλήθειες της ανθρώπινης καθημερινότητας. Αλλά και η ατμόσφαιρα δεν είναι παρά ένα σύστημα ροών, όπου τίποτα δε μένει αναλλοίωτο ("Δεν μπορείς να μπεις δυό φορές στο ίδιο ποτάμι") και όπου τίποτα (για παράδειγμα, κανένα σύστημα κακοκαιρίας) δεν είναι πανομοιότυπο με κάτι άλλο.   Η ατμόσφαιρα και τα καιρικά συστήματα ακολουθούν τους νόμους της θερμοδυναμικής και της ρευστομηχανικής. Οι περισσότερες εξισώσεις της μετεωρολογίας είναι διαφορικές, δηλαδή υπολογίζουν ρυθμούς μεταβολής των παραμέτρων στο χώρο και στο χρόνο, δηλαδή ροές! Γι αυτό άλλωστε και η καλύτερη κατανόηση των καιρικών μηχανισμών γίνεται με διαδοχές δορυφορικών εικόνων (βίντεο 1) και με τρισδιάστατες (x, y, t) και τετραδιάστατες (x, y, z, t) οπτικοποιήσεις, όπως αυτή που παρουσιάζεται στο δε...